قیمت کلید حرارتی (MPCB) یا کلید راه انداز موتور

کلید حرارتی با عبارت MPCB معرفی می گردد. MPCB مخفف Motor Protection Circuit Breaker می باشد که معنای لغوی آن مدار شکن محافظ موتور است. همچنین با نام MMS که مخفف Manual Motor Starter با کلید راه انداز موتور نیز معرفی می شود.

کلید حرارتی چیست

کلید حرارتی یک تجهیز الکترو مکانیکی است که مصرف کننده موتوری را نسبت به جریان اضافه بار، خطای اتصال کوتاه، خطای افت فاز و یا عدم تعادل فاز (در الکترو موتورهای سه فاز) محافظت می کند و از آسیب دیدن موتور الکتریکی جلوگیری به عمل می آورد. عملکرد کلید حرارتی (MPCB) نسبت به کلید اتوماتیک (MCCB) و یا کلید مینیاتوری دقیق تر بوده و قابلیت اطمینان بالاتری دارد.

کاربرد کلید حرارتی

• راه اندازی موتور الکتریکی
• حفاظت موتور الکتریکی در برابر جریان اضافه بار، خطای اتصال کوتاه، خطای افت فاز و یا عدم تعادل فاز
• بالا رفتن عمر موتور الکتریکی
• بالا بردن امنیت خط
• امکان استفاده از تجهیزات جانبی جهت کنترل مدار فرمان

اجزای کلید حرارتی

در تصویر زیر بخش های مختلف یک MPCB نمایش داده شده است. این قسمت ها عبارتند از:

1. قطع کننده اضافه جریان حرارتی
2. قطع کننده اضافه بار الکترو مغناطیسی
3. کنتاکت های اصلی
4. محل قرارگیری کنتاکت کمکی
5. ضامن سوئیچ
6. جرقه گیر
7. پیستون آرمیچر
8. تیغه ی تغییر وضعیت

کلید حرارتی چگونه کار می کند؟

کلید راه انداز موتور از دو فلز با جنس های مختلف و با ضرایب انبساط متفاوت ساخته شده است. هنگامی که جریان الکتریکی بیشتر از جریان نامی از فلزها عبور کند، دمای فلزها بالا رفته و طول این تیغه های بی متالی افزایش یافته و به سمت فلز با ضریب انبساط کمتر خم می شوند. این خم شدن باعث قطع شدن مسیر کنتاکت ها شده و مدار الکتریکی قطع می شود. MPCBها قابل تنظیم هستند و در رنج های 0.16 تا 80 آمپر ساخته می شوند. برای مثال می توان به رنج های 0.63 تا 1 آمپر، 1 تا 1.6، 1.6 تا 2.5، 2.5 تا 4، 4 تا 6، 6 تا 10، 9 تا 13، 13 تا 18، 17 تا 23 آمپر و … اشاره کرد. با توجه به جریان نامی موتور می توان کلید مورد نظر را انتخاب نمود.

قسمت های مختلف کلید حرارتی

• شاسی وصل
• شاسی قطع
• کلید تست (که برای تست سالم بودن کلید استفاده می شود.)
• ترمینال های ورودی که محل ورود برق تغذیه هستند.
• ترمینال های خروجی که به موتور وصل می شوند.
• درجه تنظیم جریان برای انتخاب جریان نامی مناسب موتور.

تجهیزات جانبی کلید حرارتی

تجهیزات جانبی مختلف MPCB برای برآورده کردن نیازهای کنترلی و فرمان مدار الکتریکی طراحی گردیده است. این تجهیزات عبارتند از:

• کنتاکت کمکی نصب از بغل و نصب از رو

کنتاکت های کمکی به صورت تک و دو کنتاکت، در مدار فرمان استفاده می شوند. با وصل شدن کلید حرارتی، کنتاکت های باز به بسته و کنتاکت های بسته به حالت باز تغییر وضعیت می دهند.

• بوبین شنت

بوبین یا رله شنت تجهیزی است که سبب شرطی شدن عملکرد کلید می شود. رله شنت از طرف جانبی به MPCB متصل می شود و هنگامی که ولتاژ تغذیه به ترمینال های آن اعمال شود، سبب قطع شدن کلید می گردد. برای مثال با وصل کردن کنتاکت باز یک سنسور تشخیص دود و آتش به بوبین شنت، در صورت بروز حادثه ی آتش سوزی، رله شنت عمل کرده و کلید و در نتیجه مدار الکتریکی قطع می گردد.

• بوبین افت ولتاژ (رله آندر)

رله آندر ولتاژ نیز به صورت جانبی به MPCB متصل می شود اما عملکرد آن دقیقا بر عکس رله شنت است. رله افت ولتاژ تنها زمانی که ولتاژ تغذیه به دو سر بوبین آن اعمال شده باشد کار می کند.

• کنتاکت تریپ (خطا)

تنها پس از وقوع خطاهایی نظیر اتصال کوتاه یا اضافه بار، کلید به حالت تریپ برود، کنتاکت تریپ عمل نموده و تغییر وضعیت می دهد.

• دستگیره ی گردان

از دستگیره گردان برای قطع و وصل کردن کلید راه انداز موتور در تابلوهای کشویی استفاده می شود.

• رابط بین کلید حرارتی و کنتاکتور

به وسیله این رابط می توان کنتاکتور را به کلید حرارتی متصل کرد.

مزایای کلید حرارتی (MPCB) نسبت به کلید مینیاتوری (MCB)

دو دلیل عمده سبب ایجاد جریان اضافه می شود. یک کشیده شدن جریان اضافه به دلیل قفل شدن الکترو موتور و یا اختلال در عملکرد موتور به دلیل آسیب احتمالی در سیم پیچ ها، و دیگری ایجاد خطای اتصال کوتاه که به دلیل اتصال فاز ها با هم و یا اتصال فاز و نول، بوجود می آید. کشیده شدن جریان اضافه در ابتدا سبب بروز آسیب نمی شود و تنها در صورتیکه از یک زمان معین بیشتر باشد سبب آسیب دیدن مدار الکتریکی و یا مصرف کننده می شود. اتصال کوتاه در زمان بسیار کوتاه اتفاق می افتد پس به همین دلیل می بایست بلافاصله با آن برخورد کرد.

• کلید مینیاتوری (MCB) برای انشعابات مدار استفاده می شود اما MPCB به عنوان کلید محافظ اصلی و در سر شاخه ی مدار قرار می گیرد.
• دقت MPCB از MCB بالاتر و حساسیت بیشتری دارد.
• قدرت قطع اتصال کوتاه MPCB از MCB بالاتر است.
• MPCB دارای درجه ی تنظیم جریان است اما کلید مینیاتوری ثابت است.
• تجهیزات جانبی کلید راه انداز موتور بسیار گسترده است و قابلیت های بیشتری در مدار فرمان دارد.

ویژگی های کلید حرارتی در هنگام راه اندازی

MPCB ها مشخصاتی دارند که به صورت تخصصی برای راه اندازی موتورها طراحی شده است.

• کلید راه انداز موتور در راه اندازی های سبک: MPCB برای بارهایی که جریان راه اندازی آن ها کمتر از 5 برابر مقدار نامی باشد به مدت 20 ثانیه تحمل می کنند.
• کلید راه انداز موتور در راه اندازی های سنگین: MPCB برای بارهایی که جریان راه اندازی آن ها کمتر از 10 برابر مقدار نامی باشد به مدت 4 ثانیه تحمل می کنند.

قیمت کلید حرارتی

قیمت کلید راه انداز موتور به شرکت سازنده و آمپراژ کلید، بستگی دارد. قیمت هر یک از انواع برندهای MPCB را در صفحه ی مربوط به آن کلید می توانید مشاهده بفرمایید.